Châu Á nguy cơ thiếu lương thực vì căng thẳng tại Ukraine

Theo giới phân tích, một số nước châu Á bị thiếu lương thực do các chuyến tàu chở hàng qua biển Đen bị chậm hoặc huỷ.

S&P Global Commodity Insights cho biết, ít nhất 8 chuyến tàu chở ngô qua biển Đen cho các nhà nhập khẩu châu Á đã bị hủy từ đầu tuần. Một số doanh nghiệp đang gấp rút tìm nguồn hàng thay thế từ các nước khác.

Theo hãng phân tích thực phẩm và kinh doanh nông nghiệp Rabo Research, Ukraine là nước cung cấp ngô hàng đầu, chiếm 16% lượng xuất khẩu hàng năm của thế giới. Từ lúc xung đột Nga – Ukraine bắt đầu, giá ngô đã tăng 17%. "Người mua và người bán châu Á đang tranh giành ngô và lúa mì vì nguồn cung đã bị cắt khỏi Biển Đen", chuyên gia phân tích tại S&P cho hay.

Giao tranh khốc liệt đã làm tê liệt các khu vực tại biển Đen – cửa ngõ xuất khẩu bằng tàu biển chính của Ukraine. Điều này cũng đã cắt đứt tuyến xuất khẩu sang châu Á.

Một cánh đồng ngô ở ngoại ô Kiev, Ukrainer hồi tháng 7/2021. Ảnh: Reuters

Cảng chiến lược Kherson của Ukraine tuần này đã nằm trong quyền kiểm soát của Nga. Trong khi, quân đội Nga cũng đang tiến tới Odessa - một cảng thuộc khu vực biển Đen Khác, nơi một tàu hàng của Estonia bị chìm hồi giữa tuần do nghi bị trúng thuỷ lôi.

"Các khu vực tại biển Đen và biển Azov hiện rất nguy hiểm hoặc không thể vượt qua. Đã có các cuộc tấn công tên lửa vào tàu thuyền, các vụ bắt giữ tàu, cũng như nhiều làn vận chuyển thương mại đã bị đóng cửa", Giám đốc điều hành Christian Roeloffs của Container xChange cho biết.

Công ty tình báo thị trường nông sản Tridge thông tin, hiện chưa có kho lúa mì Ukraine để làm thức ăn chăn nuôi ở Hàn Quốc bị trống. Tuy nhiên, lượng lúa mì còn lại sẽ chỉ đủ đến cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7. Sau đó, các ngành công nghiệp thực phẩm khác sẽ bị ảnh hưởng. Tridge cho biết, Hàn Quốc mới đây đã công bố kế hoạch giảm lãi suất của các khoản vay trợ cấp của chính phủ để mua thực phẩm.

Ấn Độ, nước tiêu thụ dầu thực vật lớn nhất thế giới đã phải tìm đến dầu cọ sau khi nguồn cung dầu hướng dương từ Ukraine bị cắt. Trong bối cảnh này, các nhà xuất khẩu dầu cọ như Indonesia và Malaysia cũng đều phải thắt chặt xuất khẩu để bảo vệ nguồn cung trong nước, theo S&P. Chính phủ Indonesia đã đưa ra yêu cầu buộc các đối tác nước ngoài chỉ được phép mua dầu cọ từ những doanh nghiệp trong nước đã đáp ứng được 20% nguồn cung nội địa.

Hiện tại, Nga và Ukraine đều là những nhà xuất khẩu ngô, lúa mì và dầu hướng dương lớn trên thế giới cho Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ. Đồng thời, họ cũng cung cấp yến mạch và các loại ngũ cốc cho Indonesia, Thái Lan, Philippines và Myanmar.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, nguồn cung nguyên liệu lớn từ 2 quốc gia này bị giảm sẽ làm đảo lộn thêm chuỗi cung ứng thực phẩm khắp châu Á. Nó có khả năng làm giảm sản lượng của các loại thực phẩm tiêu dùng khác và gia tăng lạm phát tại khu vực.

"Thực phẩm chiếm một tỷ trọng đáng kể trong rổ giá hàng hóa tiêu dùng ở nhiều nền kinh tế trong khu vực châu Á, đẩy lạm phát giá tiêu dùng nói chung lên cao và có khả năng ảnh hưởng đến tiêu dùng", chuyên gia Bernard Aw và Eve Barre tại hãng bảo hiểm toàn cầu Coface nhận xét.

Còn theo hãng xếp hạng tín nhiệm Moody’s, tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Indonesia, áp lực giá hàng hoá có thể khiến đồng tiền mất giá và lạm phát tăng cao.